Tại sao trẻ chậm nói? Vốn là câu hỏi mà nhiều bố mẹ còn phân vân mà chưa tìm được lời giải đáp cụ thể. Những lý do khiến trẻ chậm phát triển về mặt ngôn ngữ dưới đây, chắc chắn sẽ khiến bố mẹ không thể ngờ tới đó nhé!
I. Lý giải nguyên nhân vì sao trẻ chậm nói?
Bố mẹ biết không, trẻ chậm nói có rất nhiều nguyên nhân , tuy nhiên, các chuyên gia chuyên gia đầu ngành thường phân thành 3 nhóm nguyên nhân chính: Trẻ chậm nói đơn thuần, Trẻ chậm nói do những khiếm khuyết của não bộ và Trẻ chậm nói do bệnh.
Nguyên nhân nào khiến trẻ chậm nói?
Cho dù là nguyên nhân nào, chúng ta cũng cần xác định được rõ ngay từ đầu, để có những biện pháp can thiệp kịp thời, nhằm mục đích cải thiện ngôn ngữ cho con.
1. Do chậm nói đơn thuần
Đa phần trẻ chậm nói đơn thuần thường do các tác nhân tưởng chừng bình thường xung quanh tác động lên, vì vậy bố mẹ có thể khó nhận biết và can thiệp. Tình trạng kéo dài lâu, khiến con gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp, diễn đạt.
– Tivi, điện thoại: Một trong những nguyên nhân lớn khiến trẻ chậm nói đơn thuần chính là Tivi, điện thoại hoặc các thiết bị giải trí tương tự. Dành quá nhiều thời gian để xem Tivi, điện thoại không những giảm khả năng tương tác với thế giới xung quanh, còn khiến khả năng ngôn ngữ của trẻ bị đình trệ. Bởi khi tập trung xem TV, điện thoại, con không có nhu cầu quan tâm những gì đang diễn ra xung quanh, nhu cầu học hỏi, tiếp nhận thông tin của con cũng vì thế mà giảm đi rất nhiều.
Có thế bố mẹ chưa biết, trẻ dưới 2 tuổi được các bác sĩ khuyên tuyệt đối không xem TV, điện thoại, bởi các tia sóng từ thiết bị điện tử này thực sự không có ích cho sự phát triển của trẻ, cả về ngôn ngữ và hình thể
– Sống trong môi trường đa ngôn ngữ: Đây là một rào cản không nhỏ đối với các gia đình đa ngôn ngữ ( Các thành viên trong gia đình nói nhiều thứ tiếng khác nhau). Con khó xác định được đâu là ngôn ngữ chình mình cần nói, con cũng dễ bị nhầm lẫn các từ đơn, từ ghép, từ đó dẫn đến chậm nói.
Sông trong môi trường đa ngôn ngữ cũng ảnh hưởng đến khả năng nói của trẻ
– Sự thiếu quan tâm của bố mẹ: Bố mẹ thiếu quan tâm, ít trò chuyện và chơi cùng, khiến trẻ không thể giao tiếp và học hỏi ngôn ngữ từ những người thân yêu nhất như các bạn khác. Đối tượng trẻ này đôi khi có cảm giác tự ti vì thiếu thốn tình cảm, không tự tin giao tiếp, khép mình, làm ngôn ngữ ngày một hạn chế
2. Do khiếm khuyết não bộ
Thiếu chất dẫn truyền thần kinh, thiếu chất, hay các khiếm khuyết não bộ gây ra nhiều hội chứng tiêu cực như tự kỷ, trầm cảm, tăng động giảm chú ý, chậm phát triển trí tuệ, … Các hội chứng này đều là nguyên nhân khiến trẻ chậm nói.
3. Tại sao trẻ chậm nói? – Do bệnh lý
Đây được xem là một nguyên nhân khiến trẻ chậm phát triển ngôn ngữ mà ít ai ngờ tới. Trẻ gặp vấn đề về bệnh lý khiến khả năng nói bị hạn chế, do đau, do khó phát âm.
Bố mẹ cũng cần cho con đi kiểm tra các bệnh lý sau, để tìm ra nguyên nhân thực sự nhé.
– Suy giảm thính lực: Bệnh lý làm ảnh hưởng đến khả năng nghe của con, khiến con không thể tiếp nhận, cũng như học hỏi vốn từ từ những người xung quanh, từ đó không thể hình thành ngôn ngữ. Bố mẹ có thể tự kiểm tra tại nhà bằng việc thường xuyên gọi con, quan sát mức độ nghe và phản xạ lại của con.
– Có tật ở các cơ quan phát âm ( dính thắng lưỡi, họng, thanh quản, hở hàm ếch – hở môi…): Các bệnh hoặc tật về cơ quan phát âm, khu vực vòm miệng hay thanh quản khiến con khó khăn để phát âm tròn vành rõ chữ. Một vài trường hợp, bệnh lý gây đau và khó chịu khi nói, cản trở rất nhiều quá trình giao tiếp của con…
II. Trị liệu cho trẻ chậm nói bằng cách nào?
Những khiếm khuyết về mặt ngôn ngữ không những làm giảm khả năng giao tiếp, tương tác của trẻ mà con trì hoãn sự phát triển của con. Do đó, khi phát hiện trẻ chậm nói, bố mẹ cần đưa con đến các trung tâm dạy trẻ chuyên biệt, các bệnh viện chuyên khoa để được kiểm tra và có kế hoạch trị liệu thích hợp nhất.
Một vài phương pháp trị liệu sau khi đã tìm ra nguyên nhân tại sao trẻ chậm nói bố mẹ cần nắm được
1. Trị liệu tại nhà
Việc kết hợp trị liệu tại nhà với trị liệu tại trung tâm hiệu quả sẽ giúp ngôn ngữ của bé sớm được cải thiện.
– Nói chuyện với con nhiều hơn
– Tích cực giảng giải cho con về những gì diễn ra xung quanh
– Kiểm soát tần suất xem TV, điện thoại để con có cơ hội tiếp cận thông tin một cách chủ động hơn.
– Dạy con thêm nhiều từ vựng phân nhóm theo từng lĩnh vực
– Thường xuyên khích lệ mỗi khi con nói đúng, thúc giục con gọi tên những món đồ con yêu thích, hoặc món đồ con đang muốn lấy.
2. Trị liệu tại các trung tâm
Mỗi trung tâm dạy trẻ chuyên biệt sẽ có những phương pháp trị liệu đặc trưng, và phù hợp cho từng trẻ, tuy nhiên dưới đây là 2 phương pháp trị liệu trẻ chậm nói phổ biến nhất:
– Âm ngữ trị liệu: Được áp dụng sau khi xác định được trẻ chậm nói nguyên nhân là gì? Bằng cách uốn nắn phát âm, bổ sung vốn từ vựng và khả năng sắp xếp câu chữ, các chuyên gia, gia sư có chuyên môn sẽ sớm giúp trẻ cải thiện ngôn ngữ, giao tiếp, và giúp con có thể tự diễn đạt ý nghĩ của mình bằng lời nói, bắt đầu từ những điều đơn giản nhất
Âm ngữ trị liệu thường được sử dụng phổ biến
– Hoạt động trị liệu: Các hoạt động trị liệu được áp dụng nhằm kích thích sự khám phá, tự thu lượm thông tin, học hỏi và phát triển khả năng ngôn ngữ. Bên cạnh đó, các hoạt động này còn giúp nâng cao các kỹ năng mềm cho con, không những giúp cải thiện ngôn ngữ, mà còn giúp con hoàn thiện bản thân rất nhiều.
Như vậy, bố mẹ đã được lý giải về nguyên nhân tại sao trẻ chậm nói và tham khảo các phương thức trị liệu phổ biến thường áp dụng. Có quá nhiều lý do mà chúng ta không thể ngờ tới đúng không nào? Dạy con là một quá trình dài và gian nan, chúc bố mẹ luôn dành sự quan tâm và kiên trì để đồng hành cùng con vượt mọi trở ngại.
